Dậy Thì Sớm: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu & Cách Điều Trị

Dậy thì sớm xảy ra khi cơ thể trẻ bắt đầu phát triển thành người trưởng thành trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Tuổi dậy thì bao gồm sự phát triển nhanh chóng của xương, cơ bắp, thay đổi hình dạng và kích thước cơ thể, cũng như phát triển khả năng sinh sản.

Nguyên nhân của dậy thì sớm thường không xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể do nhiễm trùng, rối loạn hormone, khối u, bất thường hoặc chấn thương não. Điều trị thường bao gồm thuốc để trì hoãn sự phát triển.

1. Triệu Chứng Của Dậy Thì Sớm

Dấu hiệu dậy thì sớm bao gồm sự phát triển sau đây trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai:

• Ở bé gái: Tăng trưởng tuyến vú, kinh nguyệt xuất hiện sớm.
• Ở bé trai: Tinh hoàn và dương vật phát triển, mọc lông mặt, giọng nói trầm.
• Cả hai giới: Xuất hiện lông mu hoặc lông nách, tăng trưởng nhanh, mụn trứng cá, mùi cơ thể giống người lớn.

Nguyên Nhân Gây Dậy Thì Sớm

Cơ chế gây dậy thì sớm

Quá trình dậy thì bắt đầu khi não sản xuất hormone GnRH (gonadotropin-releasing hormone). Hormone này kích thích tuyến yên tiết ra hormone kích thích sinh dục:

• Ở bé gái: Kích thích buồng trứng sản xuất estrogen.
• Ở bé trai: Kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone.

Dậy thì sớm có thể chia thành hai loại: Dậy thì sớm trung ương và Dậy thì sớm ngoại vi.

Dậy Thì Sớm Trung Ương

Đây là dạng phổ biến nhất, khi quá trình dậy thì xảy ra sớm nhưng vẫn theo trình tự bình thường. Trong đa số trường hợp, không có nguyên nhân y khoa rõ ràng. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể liên quan đến:

• Khối u trong não hoặc tủy sống (hệ thần kinh trung ương).
• Dị tật bẩm sinh ở não (tràn dịch não, hamartoma).
• Bức xạ điều trị não hoặc tủy sống.
• Tổn thương não hoặc tủy sống.
• Hội chứng McCune-Albright: Bệnh di truyền hiếm gặp ảnh hưởng đến xương và màu da, gây rối loạn nội tiết tố.
• Tăng sản thượng thận bẩm sinh: Rối loạn di truyền liên quan đến sản xuất hormone bất thường của tuyến thượng thận.
• Suy giáp: Tuyến giáp hoạt động kém, không sản xuất đủ hormone.

Dậy Thì Sớm Ngoại Vi

Dậy thì sớm ngoại vi ít gặp hơn và không liên quan đến hormone GnRH của não. Nguyên nhân có thể do estrogen hoặc testosterone tiết ra bất thường từ các tuyến sinh dục hoặc tuyến nội tiết khác, chẳng hạn như:

• Khối u ở tuyến thượng thận hoặc tuyến yên tiết ra hormone giới tính.
• Hội chứng McCune-Albright.
• Tiếp xúc với estrogen hoặc testosterone bên ngoài (kem, thuốc bôi có chứa hormone).

Ở bé gái, nguyên nhân có thể bao gồm:

• U nang buồng trứng.
• Khối u buồng trứng.

Ở bé trai, nguyên nhân có thể bao gồm:

• Khối u ở tinh hoàn (tế bào Leydig, tế bào mầm).
• Rối loạn di truyền hiếm gặp (tình trạng gia đình có quan hệ tình dục độc lập với gonadotropin), gây sản xuất testosterone sớm.

2. Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Dậy Thì Sớm

• Giới tính: Bé gái có nguy cơ dậy thì sớm cao hơn bé trai.
• Di truyền: Nếu cha mẹ có tiền sử dậy thì sớm, trẻ cũng có nguy cơ mắc.
• Béo phì: Một số nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa béo phì và dậy thì sớm ở bé gái.

3. Hậu Quả Của Dậy Thì Sớm

Dậy thì sớm có thể gây ra nhiều vấn đề về thể chất và tâm lý:

1. Chiều cao thấp khi trưởng thành: Trẻ dậy thì sớm phát triển nhanh nhưng ngừng phát triển sớm, dẫn đến chiều cao thấp hơn trung bình.
2. Vấn đề hành vi và cảm xúc: Trẻ có thể bị căng thẳng, trầm cảm hoặc có vấn đề về hành vi.
3. Ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài: Một số nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa dậy thì sớm và nguy cơ ung thư vú ở nữ.

4. Điều Trị Dậy Thì Sớm

Bác sĩ nội tiết nhi khoa sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp. Mục tiêu điều trị là:

• Ngăn chặn hoặc trì hoãn sự phát triển giới tính.
• Kiểm soát tăng trưởng để trẻ đạt chiều cao tối ưu khi trưởng thành.
• Điều trị nguyên nhân tiềm ẩn (nếu có).

Phương pháp điều trị phổ biến

• Liệu pháp hormone GnRH: Tiêm thuốc ức chế GnRH để ngăn chặn sự tiến triển của dậy thì.
• Điều trị nguyên nhân bệnh lý: Nếu dậy thì sớm do khối u hoặc bệnh lý nội tiết, cần điều trị nguyên nhân gốc rễ.

5. Cách Cha Mẹ Hỗ Trợ Trẻ Bị Dậy Thì Sớm

• Giải thích đơn giản, trung thực về sự thay đổi của cơ thể trẻ.
• Quan sát tâm lý trẻ, giúp trẻ đối mặt với cảm xúc và không cảm thấy tự ti.
• Hướng dẫn trẻ về chăm sóc cơ thể, đặc biệt là với bé gái có kinh nguyệt sớm.
• Duy trì lối sống lành mạnh, khuyến khích trẻ ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất.

Điều quan trọng là phát hiện và điều trị dậy thì sớm kịp thời để giúp trẻ phát triển bình thường, tránh những ảnh hưởng tiêu cực về thể chất và tinh thần. Nếu con bạn có dấu hiệu dậy thì sớm, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa nội tiết nhi để được tư vấn và điều trị kịp thời.

---------------

HỆ THỐNG NHÀ THUỐC DAPHARCOBLU+ PHARMACY

THUỐC TỐT – GIÁ TỐT – GIAO HÀNG TẬN NHÀ

Cơ sở 1: DapharcoBlu+ Pharmacy – 2 Phan Đình Phùng, Đà Nẵng

Cơ sở 2: DapharcoBlu+ Pharmacy - 110 Trần Phú, Đà Nẵng

Cơ sở 3: DapharcoBlu Pharmacy - 11 Lê Duẩn, Đà Nẵng

Cơ sở 4: DapharcoBlu Pharmacy - 38 Cao Thắng, Bệnh viện Hải Châu, Đà Nẵng

Cơ sở 5: DapharcoBlu+ Pharmacy - FPT Plaza 2, Đà Nẵng

Hotline chăm sóc khách hàng: (0236)3 588 589